Σύρος των ταρσανάδων και των αρχοντικών

Σύρος των ταρσανάδων και των αρχοντικών

Σε λουκουμένια ελληνική Μονμάρτρη μετατρέπεται το Σαββατοκύριακο 23 και 24 Αυγούστου η Σύρος με το 2ο φεστιβάλ λουκουμιού, για το οποίο φημίζεται μεταξύ άλλων το νησί. Η πολυτραγουδισμένη πρωτεύουσα των Κυκλάδων, που βάζει πλώρη για τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης το 2021, γνωστή άλλωστε για το φθινοπωρινό φεστιβάλ animation, τα ρεμπέτικα, τα νεοκλασικά της κτήρια, τις χαλβαδόπιτες, το Νεώριο και τη ναυτική της παράδοση, είναι ο ιδανικός προορισμός για να «τερματίσουμε» τον Αύγουστο.

Εχουμε και λέμε. Με μια μικρή βαλίτσα στο χέρι έπειτα από τέσσερις ώρες στο καράβι φτάνουμε στην Ερμούπολη, την αρχοντική πρωτεύουσα του νησιού.

Δέκα πράγματα που δεν πρέπει να (ξε)χάσουμε:

1 Η λουκουμούπολη

Το Σαββατοκύριακο 23-24 Αυγούστου η Ανω Σύρος και η Ερμούπολη γίνονται υπαίθρια λουκουμούπολη. Χιλιάδες συριανά λουκούμια, με γεύση τριαντάφυλλο, μαστίχα και περγαμόντο, γίνονται πρώτη ύλη για όσους καλλιτέχνες λάβουν μέρος στο φεστιβάλ λουκουμιού.

Το συριανό λουκούμι, όπως εξηγεί η Ντίνα Συκουτρή (Φωτ.), μια εκ των λουκομοποιών του νησιού, φτιάχνεται με νερό πηγής, ζάχαρη και άμυλο που βγαίνει από καλαμπόκι.

Το οικογενειακό της εργαστήριο συνεχίζει την παραδοσιακή συνταγή αλλά και τον τρόπο παρασκευής που έφερε ο πατέρας της από τη Σμύρνη το ’22. «Ηρθαν πολλοί ζαχαροπλάστες και λουκομοποιοί από τη Σμύρνη και όλοι μαζί φτιάξανε μια κοινότητα πολύ γλυκιά, που σήκωσε τη Σύρο αρκετά» αναφέρει καθώς βάζει στη λαμαρίνα τα φρέσκα λουκούμια.

Εκτός από τις κλασικές γεύσεις (βλ. παραπάνω), που υπάρχουν και στη Χίο, τα εμπλουτίζουν με αμύγδαλο ενώ φτιάχνουν και λουκούμι με καρύδι και μέλι, ινδική καρύδα καθώς και φιστίκι.

Η χαλβαδόπιτα, εξηγεί, γίνεται με μέλι θυμαρίσιο, γλυκόζη, ζάχαρη, ασπράδι αβγού και χαλβαδόριζα (φυσικό συντηρητικό, αφέψημα ενός θάμνου που φύεται στην Απω Ανατολή).

2 Βόλτα στην Ανω Σύρο

Είναι η πρώτη πόλη που κτίστηκε από τους Ενετούς, στον ψηλότερο λόφο, πάνω από το λιμάνι. Ξεχωρίζει με το που αντικρίζεις την Ερμούπολη, ο ναός του Σαν Τζώρτζη, της Καθολικής Επισκοπής Σύρου, που βρίσκεται στην Ανω Σύρο.

Εδώ γεννήθηκε ο Μάρκος Βαμβακάρης γι’ αυτό και στην περιοχή, πέρα από το μουσείο που είναι αφιερωμένο στο έργο του, θα βρείτε ταβερνάκια με ρεμπέτικη μουσική.

Στενά, δαιδαλώδη σοκάκια που περνούν από λουλουδιασμένες αυλές, και πανοραμική θέα στην Ερμούπολη.

Αξίζει μια βόλτα από την Εκθεση του Αρχείου Μονής Ιησουιτών, την Εκθεση Λαογραφικών Αντικειμένων, την Εκθεση Χειροτεχνίας, αλλά και στο Ιστορικό Αρχείο.

3 Το θέατρο Απόλλων

Από τα πλέον χαρακτηριστικά αξιοθέατα της Ερμούπολης. Χτίστηκε την περίοδο 1862-64 με σχέδια του Ρ. Sampo και έντονο ιταλικό αρχιτεκτονικό στοιχείο. Φιλοξένησε σημαντικές παραστάσεις και παραμένει το επίκεντρο των πολιτιστικών εκδηλώσεων.

4 Επίσκεψη στο δημαρχιακό μέγαρο

Εντάξει τώρα, μπορεί να αναρωτηθείτε τι γυρεύω σε ένα δημαρχείο ενώ βρίσκομαι σε διακοπές. Ε, αυτό το κτήριο αξίζει να το δείτε και από μέσα. Είναι ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά κτίσματα της Ερμούπολης, χτισμένο το 1876 σε σχέδιο του Ερνέστου Τσίλερ. Στο εσωτερικό του ξεχωρίζει η μαρμάρινη, μονόπακτη και σκεπαστή σκάλα ενώ κάπου θα δείτε και την άμαξα της πριγκίπισσας Σίσι.

Βγαίνοντας όλο και κάποιο καφέ κάτω από τις στοές της πλατείας Μιαούλη θα σας τραβήξει την προσοχή.

5 Ο νεαρός Ελ Γκρέκο

Πρόκειται για μια εικόνα που ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος θεωρείται ότι φιλοτέχνησε σε ηλικία περίπου 20 ετών, γύρω στο 1562-64, ενώ ακόμα ζούσε στην Κρήτη. Βρίσκεται στην Κοίμηση της Θεοτόκου, γνωστή ως εκκλησία των Ψαριανών, στην ομώνυμη συνοικία. Θεωρείται ότι ήρθε στο νησί από Ψαριανούς πρόσφυγες, οι οποίοι και έχτισαν την εκκλησία. Το αξιοσημείωτο είναι η αλληγορική απεικόνιση, σχολιάζει ο Αχιλλέας Δημητρόπουλος, κατά την ξενάγηση. «Η Παναγία πεθαίνει και ο Χριστός σκύβει από πάνω και παίρνει την ψυχή της σαν να είναι μικρό κοριτσάκι, με τους Αποστόλους να καταφτάνουν πάνω σε σύννεφα». Πέρασαν αιώνες και κανένας δεν την είχε αναγνωρίσει μέχρι το 1983. Η εικόνα θα βρίσκεται στο νησί μέχρι τον Νοέμβριο οπότε και θα πάει στο Βυζαντινό Μουσείο.

6 Το ενυδρείο στο Κίνι

Ενα μικρό εκπαιδευτικό ενυδρείο που δημιουργήθηκε με το σκεπτικό κυρίως τα παιδιά των ψαράδων να μπορούν να αναγνωρίζουν ποια είδη ψαριών μπορούν να βρουν στον τόπο τους.

Παράλληλα οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν σχετικά με τη θαλάσσια ζωή στη συγκεκριμένη περιοχή και στο Αιγαίο γενικότερα, να γνωρίσουν τις θαλάσσιες δραστηριότητες του τόπου, τα εργαλεία και τα παραδοσιακά σκάφη που χρησιμοποιούν.

Θα δείτε κακαρέλους, ένα από τα πιο συνηθισμένα ψάρια στο Αιγαίο, κίτρινο και γκρίζο γουρουνόψαρο, χταπόδια, ροφούς, καραβίδες, σκορπίνες, στήρες και διάφορα άλλα.

7 Το μουσείο Κυβέλη

«Η Σύρος ήταν ικανή να σε πλανέψει αν ήσουν έτοιμος. Και εγώ ήμουν. Αχ Σύρο πλανεύτρα» έλεγε η μεγάλη ηθοποιός. Η Κυβέλη συνήθιζε να κάνει διακοπές στο νησί και από το 1904 και μετά ανέβασε αρκετές παραστάσεις στο ιστορικό θέατρο «Απόλλων». Σε ένα διώροφο αρχοντικό του 1870, ιδιοκτησίας της δισέγγονής της Βαλεντίνης Ποταμιάνου, στεγάζεται το Ινστιτούτο Κυβέλη, το οποίο, και όπως λέει, ίδρυσε γιατί ήθελε να δημιουργήσει μια κιβωτό θεατρικών αναμνήσεων με φωτογραφίες, θεατρικά κοστούμια και διάφορα αναμνηστικά.

Από τις 7-10 το βράδυ, καθημερινά, και τουλάχιστον μέχρι τα τέλη Αυγούστου, είναι ανοιχτό για το κοινό και φέτος φιλοξενεί μια έκθεση αφιερωμένη στον Λουίτζι Πιραντέλο με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων, από τότε που η Κυβέλη ανέβασε για πρώτη φορά στην Ελλάδα θεατρικό του έργο. Ηταν το «La Morsa». Παράλληλα γίνεται ένα μικρό αφιέρωμα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά και στη ζωγράφο Θάλεια Φλώρα Καραβία.

8 Το Βιομηχανικό Μουσείο

Ξεκίνησε ως εργοστάσιο παραγωγής σκαγίων από μολύβι, μετατράπηκε σε μακαρονοποιείο και κατέληξε το χρωματουργείο των αδελφών Κατσιμαντή.

Εδώ βρίσκεται ο τροχός του ατμόπλοιου «Πατρίς», το οποίο βυθίστηκε εν πλω προς τη Σύρο το 1868. Ζυγίζει 10 τόνους, έχει διάμετρο 6 μέτρα και αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα ναυπηγικής τέχνης.

9 Τα αρχοντικά στα Βαπόρια

Δεν τη λένε τυχαία αρχόντισσα των Κυκλάδων. Η Ερμούπολη είναι γεμάτη νεοκλασικά παλιά αρχοντικά με βασικό χαρακτηριστικό τις περίτεχνες οροφογραφίες. Μπορείτε να πάρετε μια γεύση του πώς είναι τα παλιά αρχοντικά αν επισκεφθείτε στη συνοικία «Βαπόρια» το κτήριο όπου στεγάζονται οι κεντρικές υπηρεσίες της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, το Επιμελητήριο Κυκλάδων, το ξενοδοχείο «Πλόες» και το κτήριο της Αναπτυξιακής Εταιρείας Κυκλάδων. Αν πάλι είστε τυχεροί μπορεί και να σας ανοίξει την πόρτα κάποιος γόνος παλιάς οικογένειας της Ερμούπολης.

10 Τον ταρσανά

Γνωριμία με τη ναυτική παράδοση της Σύρου και ειδικότερα το κομμάτι της ξυλοναυπηγικής μέσα από το εργαστήριο του Μάκη Μαυρίκου (φωτ.).

Θα δείτε τη φημισμένη συριανή σάλα, το σχεδιαστήριο σκαριών, που κρατά από την Ενετοκρατία.

Πρόκειται για το αρχαιότερο εν ενεργεία ναυπηγείο στην Ελλάδα και τη μεγαλύτερη μονάδα στο Αιγαίο, που λειτουργεί από το 1860. Οι εργάτες του ναυπηγείου Ερμούπολης οργάνωσαν την απεργία του 1879, που θεωρείται η πρώτη οργανωμένη απεργία στην ελληνική εργατική ιστορία.

Εδώ και χρόνια λειτουργεί και σαν καρνάγιο, δηλαδή γίνονται και επισκευές, ενώ συντηρούνται σκάφη απ’όλη την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό.

* Η Σύρος φημίζεται και για το καλό της φαγητό με έμφαση στα προϊόντα των Κυκλάδων. Εδώ θα βρείτε το μοναδικό «Σαν Μιχάλη», σκληρό και πικάντικο τυρί, θα φάτε λουκάνικα αρωματισμένα με μάραθο και θα «σβήσετε» πίνοντας «Φάμπρικα», το μοναδικό κρασί με ετικέτα Σύρου. Θα πάρετε και λίγη γεύση από πολίτικη κούζινα, χάρη στις μικρασιάτικες επιρροές, παντρεμένη με τις γεύσεις του Ανατολικού Αιγαίου.

* Στη Σύρο, όπως και σε άλλα κυκλαδονήσια, τα τελευταία χρόνια, γίνεται μια ενδιαφέρουσα προσπάθεια προώθησης των τοπικών προϊόντων, μέσα από το Δίκτυο Aegean Cuisine. Ξεχώρισα την ταβέρνα «της Φιλομήλας» στον Αζόλιμνο για τη σπιτική ψαρόσουπα και τους εκλεκτούς ψαρομεζέδες, το «Περί Τίνος» στην Ερμούπολη επίσης για το καλαμάρι με αφρό φέτας και φυσικά το «Αλλού Γυαλού» στο Κίνι όπου πραγματικά δεν μπορώ να ξεχωρίσω τι μου άρεσε περισσότερο.

* Προτείνουμε βουτιές στον Γαλησσά, στο Κίνι, το Μέγα Γυαλό, τις Αγκαθωπές, το Δελφίνι και το Κόμητο.

Αρθρο της enet.gr